Bài diễn văn của Anh Thư trong ngày đánh dấu 50 năm quân đội Úc sang giúp miền Nam, Việt Nam
Kính chào quý quan khách,
Tên tôi là Elisabeth Anh Thư Huỳnh. Tôi là hậu duệ của Binh Chủng Nhảy Dù thuộc Quân Lực Cộng Hòa miền Nam VN cũ. Tôi lấy làm vinh dự được chia xẻ với quí vị những suy nghĩ của tôi về cuộc chiến Việt Nam và ảnh hưởng của cuộc chiến này đối với thế hệ trẻ người Úc gốc Việt.
Tôi được sinh ra sau chiến tranh Việt Nam và lớn lên trong thể chế dân chủ nơi mà mọi người đều có cơ hội lớn lên, học hỏi, được quyền phát biểu điều mình suy nghĩ và có quyền thách đố những sắp xếp định chế có sẳn. Ở đây nhiều khi ta coi tự do và lòng nhân đạo là lẽ đương nhiên và ta quên rằng ta là những người may mắn biết bao.
Tôi không biết gì về cuộc chiến Việt Nam. Mọi sự hiểu biết của tôi về cuộc chiến đều dựa trên chuyện được kể lại và những hình ảnh. Tôi được nghe như chuyện gia đình tan vỡ, con mất cha và những sự đau khổ và hy sinh to lớn trong cuộc chiến. Những câu chuyện nghe kể lại trong cộng đồng người Việt, từ những người Lính đã chiến đấu cho Miền Nam.
Mặc dù tôi không có kinh nghiệm về cuộc chiến, nhưng tôi đã trải qua và nhìn thấy những tàn phá đau thương mà cuộc chiến để lại; gia đình tan nát, anh em chia lìa, sống rải rác khắp năm châu bốn biển, một thế hệ mù chữ, và hậu quả là sự băng hoại, trầm uất, bạo lực trong gia đình và sự mất tin tưởng vào con người.
Có biết bao nhiêu người trai trẻ Úc đã rời bỏ mái ấm gia đình và bạn bè, để đi tới một đất nước xa xôi, nơi mà họ không đồng ngôn ngữ về văn hóa để chiến đấu cho hai chữ: “Tự Do và Dân chủ”. Đã có hơn 60.000 quân nhân Úc đã tham gia cuộc chiến, và 521 người tử trận cùng 3000 bị thương. Cuộc chiến nơi đây đã ảnh hưởng nặng nề tới họ và gia đình.
Tuy nhiên, những người Lính còn sống sót trở về không được tiếp đón trân trọng như ước muốn, mà ngược lại, họ bị bỏ rơi, bị tủi hổ và bị xã hội ruồng bỏ. Một số người đã tìm cách giải thoát bằng cách tự kết liễu đời mình sau khi sống sót giặc thù trở về_tạo nên niềm đau khổ tột cùng cho gia đình qua nỗi phiền muộn và trầm uất.
Nhìn lại tất cả những chịu đựng những người lính Úc phải trải qua. Điều làm ta thất vọng là nhiều người trẻ Úc-Việt biết rất ít về cuộc chiến và những hy sinh to lớn của những quân nhân Úc. Làm sao ta có thể giải thích được điều đã tác động sâu xa và lâu dài tới đời sống của ta? Làm sao ta giải thích được ý nghĩa của cuộc chiến bằng vài câu nói thô sơ?
Làm sao ta có thể đưa người ta thương yêu vào trong thế giới của ta, cái thế giới toàn là chấn thương, đổ vỡ, đau thương buồn tủi, cái thế giới mà chính ta cũng cảm thấy khó có thể chịu đựng? Cái thế giới làm tim ta đau nhói và mắt ta cay mỗi khi ta muốn thố lộ thế giới của ta với người khác.
Tuy nhiên, trong khi thật là khó khăn cho một thế hệ trẻ những kẻ không hề tham gia cuộc chiến hiểu rõ những cam chịu kéo dài cả đời người của những quân nhân và gia đình đã tham gia cuộc chiến. Thật ra thế giới này không phải chỉ toàn là đen tối. Một người Vô Danh đã nói: “Khi mắt đã khô lệ, thì lòng cũng khô màu”.
Thế hệ trẻ hiểu rằng họ có tự do học hỏi, suy nghĩ, cân nhắc những gì họ nhìn và nghe thấy... lúc nào cũng có một cơ hội cho những người trẻ hiểu biết thêm về chiến tranh Việt Nam. Ý nghĩa của cuộc chiến, và sự học hỏi về cuộc chiến giúp họ tìm hiểu và học về bài học dĩ vãng.Tôi đến đây ngày hôm nay, mang theo trong lòng niềm tự hào và lòng tri ân đối với những người đã chiến đấu để tạo cho tôi cái cơ hội, mà nếu không có họ tôi đã không hề có.
Là một người trẻ Úc gốc Việt, tôi thầm hiểu những lý tưởng trọng đại mà vì đó các quân nhân đã chiến đấu để bảo vệ trong cuộc chiến Việt Nam và mắt tôi đã nhỏ lệ, những giọt lệ cảm nhận xâu xa của người mang ơn. Xin cảm ơn quí vị đã mang sắc màu vào đời sống của tôi.
Tôi muốn cảm ơn từng người một trong quí vị: Những cựu quân nhân Úc cũng như Việt: Những người đã chiến đấu và đã bỏ mình cho cuộc chiến, những người còn sống sót, và những người hiện vẫn phải chịu đau khổ dưới chế độ cộng sản, mong đợi một ngày Việt Nam có Dân chủ.
Quí vị đã có mặt lúc thật cần thiết, đã che chỡ cho những người dân thường, như cha mẹ tôi để ngày hôm nay, thế hệ trẻ chúng tôi có cơ hội sống còn. Nhờ quí vị chúng tôi đã lớn lên, trưởng thành và hy vọng một ngày nào có thể hoàn trả lại những người đã đặt lòng tin vào chúng tôi.
Mặc dù Miền Nam thua trận,và Miền Bắc chiếm Miền Nam, nhưng tinh thần chúng tôi vẫn cao, chúng tôi vẫn còn kỳ vọng một Việt Nam Dân Chủ trong tương lai. Quí vị là những tấm gương về sức mạnh và lòng can đảm là hy vọng cho chúng tôi nhìn về phía trước và xếp đặt chương trình cho tương lai.
Tôi xin kết thúc bài nói chuyện hôm nay bằng câu nói: “Khi mắt đã khô lệ, thì lòng cũng khô màu”. Tôi là một trong những kẻ đã được ban cho môi trường, trong đó tôi được học hỏi và lớn lên. Tôi nhìn thấy sắc màu và hy vọng quí vị cũng nhìn thấy như tôi.
Dr. Elisabeth Anh Thư Huỳnh
PhD (Economics), 11 November, 2012.
* Chuyển dịch:
Dr Bob